Matcha zamiast kawy, dlaczego?

Czy czujesz się zestresowana i pijesz za dużo kawy? Czy nie wyobrażasz sobie bez niej życia? Ja kiedyś też nie, do czasu aż musiałam zmienić nawyki jej picia aby pomóc swojemu zdrowiu. I tak 4 lata temu zagościła u mnie matcha. Już na stałę! 

Większość z nas słyszała o matcha jako dość popularnym napoju spożywanym w Azji. Być może nawet słyszałaś o jego niesamowitych korzyściach zdrowotnych, takich jak pomoc w utratcie wagi, detoksykacji, i niesamowitych właściwościach przeciwdziałających starzeniu. Ale czym jest matcha? I jak może pomóc w przewlekłym zmęczeniu i stresie?

Dla tych, którzy są poważnie zestresowani i cierpią na poważne dysfunkcji nadnerczy (tzw. Zmęczenie nadnerczy), rezygnacja z kofeiny całkowicie może być najlepszym wyborem. Jednak dla tych, którzy są zestresowani, ale jeszcze nie osiągnęli późnego stadium zmęczenia nadnerczy, matcha może być doskonałą opcją.

Co to jest matcha?

Matcha to nie tylko zielona herbata. Jest to drobny proszek wykonany z całego liścia drzewa, uprawiany i przetwarzany w sposób, który odróżnia go od zwykłej zielonej herbaty.

Po pierwsze, rośliny zielonej herbaty są „uprawiane w cieniu” kilka tygodni przed zbiorem (oznacza to po prostu, że są trzymane w cieniu!). Uprawa w taki sposób pozwala roślinom produkować większe ilości teaniny i kofeiny, co przyczynia się do potężnych korzyści zdrowotnych, gdy herbata jest parzona. Proces ten stymuluje również produkcję chlorofilu w liściach rośliny, zwiększając stężenie do znacznie wyższych poziomów niż zwykła zielona herbata. Wzrost rośliny jest spowolniony, co oznacza, że liście pozostają młode i świeże na dłużej. Liście nabierają wówczas bladego odcienia zieleni i wytwarzają aminokwasy, dzięki którym herbata jest słodsza i bardziej aromatyczna. 

Gdy są gotowe do zbioru, zbierane są tylko najmłodsze i miękkie listki, a cała praca jest wykonywana ręcznie. Liście są suszone i ścierane na proszek. Ta forma zielonej herbaty jest znana jako „tencha”. Żyły i łodygi są ostrożnie usuwane z herbaty, zanim zostanie zamieniona w jasnozielony proszek. Nawet proces mielenia jest wyjątkowy – należy zachować ostrożność, aby kamienie młyńskie nie stały się zbyt ciepłe i nie zniszczyły aromatu w liściach. Aby otrzymać tylko 30g matchy w proszku można potrzebować na to nawet 1 godziny!

Dlaczego matcha jest wyjątkowa?

Ponieważ matcha jest sproszkowaną formą liści, pijesz cały liść herbaty i dlatego spożywasz 100% jego silnych składników odżywczych. Będąc w proszku, a nie w formie liści lub w torebkach herbaty, matcha może być spożywana na różne sposoby. Najczęściej jest ona dodawana do gorącej wody (80’C) lub mleka i pijana jako herbata lub latte. Moja ulubiona to właśnie matcha latte na mleku owsianym! Ale może być również stosowana w wypiekach, smoothies, lodach itp.

Dlaczego kawa może wyrządzić więcej szkody niż pożytku?

Stres nasila się jeszcze bardziej kiedy wypijamy kawę filiżankę za filiżanką- ale to jest dokładnie to, co ludzie najcześciej robią, gdy są zestresowani!

Dwa główne systemy biologiczne biorące udział w reakcji stresowej to układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA). Układ współczulny zostaje aktywowany już w pierwszych chwilach po zadziałaniu stresora i odpowiada za tzw. reakcję walki lub ucieczki. Pobudza on nadnercza do wydzielania adrenaliny i noradrenaliny i wywołuje takie skutki jak rozszerzenie źrenic, przyspieszenie tętna i oddechu, przyspieszenie akcji serca. Nadnercza dostają sygnał aby produkować więcej kortyzolu.

Kawa również wywołuje podobną lawinę!

Badania wykazały, że picie kawy w ciągu dnia znacznie zwiększa poziom kortyzolu, co pogarsza się, gdy pojawiają się inne czynniki stresowe (takie jak praca, ludzie, ruch drogowy).

Dawka kortyzolu może zwiększyć naszą czujność i dodać energii– na chwilę. Kiedy słabnie, wyczerpujemy się wraz z jego spadkiem. Katastrofa wywołana kawą pozostawia nas ospałe, przygnębione i wyczerpane. Oczywiście, wtedy większość sięga po kolejny napar aby poczuć się lepiej!

Niestety, im więcej kawy pijemy, tym wyższy jest nasz poziom tolerancji na kofeinę – i tym bardziej uszkodzamy nasze nadnercza!

Dlaczego matcha jest dla ciebie lepsza niż kawa?

Jednym z najważniejszych rezultatów procesu przygotowania matcha jest produkcja aminokwasów – w szczególności L-teaniny. Tylko jedna porcja matchy (2g) może zapewnić 39mg L-teaniny, to około 5 razy więcej niż zwykła zielona herbata.

To L-teanina w matchy sprawia, że jest ona znacznie lepszym wyborem niż kawa – szczególnie dla nadnerczy. Oto dlaczego!

1. Bez katastroficznego spadku

L-teanina jest niezwykle korzystna dla każdego, kto cierpi na stres lub zmęczenie nadnerczy, dzięki jej właściwościom uspokajającym. Poziom energii po wypiciu filiżanki matchy może utrzymywać się ponad 6 godzin. Mimo zawartości kofeiny w matchy, po jej spożyciu nie pojawiają się skutki uboczne typowe dla stanu po wypiciu kawy, takie jak nadpobudliwość, wysokie ciśnienie i nerwowość. Zamiast stymulować nadnercza, L-teanina pomaga organizmowi pozostać pobudzonym, ale i spokojnym. I nie ma „katastrofy kofeiny”! Inną zaletą L-teanina jest jej zdolność do zwiększenia skupienia się i koncentracji.

2. Przy zaburzeniach lękowych

L-teanina posiada również silne właściwości anty-lękowe, co sprawia, że jest to dobry wybór dla tych, którzy są nerwowi lub łatwo się stresują. Każdy, kto kiedykolwiek wypił zbyt wiele filiżanek kawy będzie wiedział, że może powodować „tremę”, gdy ją przedawkowujemy. W przeciwieństwie do kawy, kofeina w matcha promuje koncentrację i funkcje poznawcze bez nerwowej, ‚zdenerwowanej’ energii.

3. Odpręża

Ponownie, L-teanina wkracza do akcji w celu ochrony przed paskudnymi skutkami, jaki stres może mieć na umysł i ciało. Badania wykazały, że L-teanina w zielonej herbacie może pomóc złagodzić zarówno stres psychologiczny, jak i fizjologiczny. Czyni to poprzez zmniejszenie wpływu współczulnego układu nerwowego, który jest odpowiedzialny za włączenie naszego trybu „stresu”. Uważa się, że L-teanina również hamuje neurony w mózgu, które odpowiadają za uczucie stresu.

4. Wzmacnia pamięć

Chociaż możesz pomyśleć, że kawa pomaga zapamiętać rzeczy i szybciej uczyć się nowych umiejętności, często jest to tylko sztuczne wrażenie. Kiedy efekty stymulacji kawy mijają, tak samo będzie z informacjami, które starałaś się zachować! Natomiast właściwości regulujące nastrój czyli L-teanina w matcha może pomóc funkcji pamięci i umiejętności uczenia się poprzez wywoływanie stanu spokoju. Będziesz funkcjonować znacznie płynniej bez stałego efektu „yo yo” spowodowanego przy wypijanie kawy.

Inne korzyści zdrowotne matchy

Przeciwutleniacze

Jesteśmy stale narażone na wolne rodniki, które mogą zwiększać nasze ryzyko chorób i starzenia się. Stres jest główną przyczyną wolnych rodników – i niestety wszystkie jesteśmy na to podatne. Dlatego potrzebujemy regularnej dawki przeciwutleniaczy, aby zapobiec uszkodzeniu komórek.

Niewiarygodnie, ale uważa się, że tylko jedna filiżanka herbaty matcha zawiera 10x więcej przeciwutleniaczy niż regularna zielona herbata!

Nie tylko to, ale matcha jest jednym z najlepszych na świecie(!) źródeł szczególnie silnego przeciwutleniacza znanego jako katechiny (EGCG). Stężenie ECGC w matchy zostało zmierzone na 137 razy większe niż w przypadku innych chińskich zielonych herbat.

Na tym nie koniec. Matcha ma zdolność do absorpcji wolnych rodników dwadzieścia razy wyższą niż jagody! Katechiny mają dobroczynne działanie na pracę serca i układu krążenia, działają przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo oraz obniżają poziom cholesterolu we krwi.

Zdrowie przewodu pokarmowego i układu immunologicznego

W przeciwieństwie do kawy, która zakwasza nasz organizm matcha posiada wiele składników odżywczych, które mogą mieć korzyści zdrowotne dla jelit i układu pokarmowego. Obejmuje to błonnik, który wspomaga przepływ pokarmu przez organizm. Matcha zawiera również chlorofil, witaminę A i witaminę C, które są niezwykle pomocne w detoksykacji i odnowy komórek.

Działają odchudzająco

Matcha pomaga spalić nadmiar kalorii, obniża poziom glukozy i insuliny we krwi, nawet jeżeli nie zmienimy swoich nawyków żywieniowych. Metaanaliza badań opublikowana na łamach „American Journal of Clinical Nutrition” pokazuje, że regularne picie zielonej herbaty powoduje spalanie dodatkowych 100 kalorii na dobę. Dzieje się tak, ponieważ katechiny EGCG zwiększają wydatki energetyczne organizmu i przyspieszają spalanie tłuszczu.

W innym badaniu wykazano, że osoby pijące zieloną herbatę straciły średnio 1,3 kg w ciągu 12 tygodni trwania eksperymentu bez zmiany nawyków żywieniowych. Kolejne cytowane badania populacyjne mówią o tym, że osoby regularnie pijące herbatę mają średnio niższy BMI i mniejszy obwód pasa niż osoby unikające herbaty. Obwód pasa jest ważnym wyznacznikiem stanu naszego zdrowia. Zbyt dużo tłuszczu w tej okolicy świadczy o zaburzeniach metabolicznych: nadciśnieniu, hipercholesterolemii i cukrzycy.

Przeprowadzone przez Uniwersytet w Sao Paolo badania na grupie otyłych kobiet pokazały, że najlepsze efekty przynosi właśnie dodanie do programu odchudzania zielonej herbaty. Kobiety, które poza dietą i treningiem przez osiem tygodni piły zieloną herbatę, nie tylko zrzuciły średnio 5,8 kg, ale znacząco zmniejszyły obwód pasa. Obniżyły też poziom trójglicerydów i tłuszczu, a zwiększyły masę mięśniową.
Podobne wyniki dotyczące katechin w zielonej herbacie uzyskali amerykańscy badacze z Uniwersytetu w Penn State. Badania nad matchą przeprowadzone przez badaczy z The Royal Society of Chemistry potwierdziły natomiast, że efekty uzyskane przy spożywaniu zwykłej zielonej herbaty są zwielokrotnione w przypadku matchy, gdyż pijąc sproszkowaną herbatę matchę konsumujemy całą zawartość odżywczą liści zielonej herbaty (zarówno składniki rozpuszczalne w wodzie jak i nierozpuszczalne). Te same badania przeprowadzone na myszach potwierdziły, że matcha skutecznie pozwala strawić nadmiar tłuszczu, obniżyć poziom tzw. złego cholesterolu LDL.

Pijąc matche zauważysz, że czujesz się zdrowsza, spokojniejsza, bardziej produktywna i, co najlepsze, mniej zestresowana!